Ik ben medeoprichter van de Bomenridders Dordrecht. Gesticht vanuit een diepe zorg om de klimaat-en biodiversiteitscrisis en de manier waarop de Dordtse politiek en bewoners met deze crisissen en heel concreet met bomen omgaan.
BRD hebben een 10 punten plan. We willen 120.000 bomen erbij, voor elke inwoner van Dordrecht een boom! Zwitserse wetenschappers stelden dat er op korte termijn miljarden bomen bij geplant moeten worden om ons leefmilieu te redden. Het IPCC, het hoogste klimaatorgaan van de VN, heeft soortgelijke opvattingen verwoord.
Het antwoord van de Dordtse politiek daarop was absolute stilte. Wel bedacht men, we bestaan 800 jaar en we gaan 800 bomen aan de Dordtenaren schenken. Zo gaan we de komende 800 jaar echt niet halen. De PvdA wil een boom erbij voor elke Dordtse baby. De VVD kwam bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen met de slogan. We willen gezellig groen! Dan ben je echt niet goed bij je hoofd!
De gemeenteraad is zwak en zelfs niet in staat om ervoor te zorgen dat er nieuwe bomen terugkomen voor de 11 ten onrechte gekapte bomen bij Koetshuis Weizigt. Nota bene daar waar het Duurzaamheidscentrum is gevestigd. Het college wil een stedelijke uitstraling voor een Koetshuis van een landgoed uit de 18e eeuw. Dan heb je het echt nog niet begrepen.
Er is een totale ontkenning van het probleem waar we in zitten, een volslagen gebrek aan echte ambitie. Strategische onbewustheid viert hoogtij. Als je veinst niets te weten, hoef je ook niets te doen.
Johan Cruyff zei: je ziet het pas als je het ziet. Maar we willen het niet zien. Het is te groot. We stemmen massaal op de BBB en andere partijen die het probleem ontkennen.
Eigenlijk zijn we suïcidaal bezig. Het beperkte denkvermogen van de mens schiet tekort. Voor moeder Aarde is dat misschien wel heel fijn op de langere termijn. Voor onze kinderen en kleinkinderen absoluut niet.
Wat is biodiversiteit eigenlijk? Het is misschien een wat lastig begrip, net zoals stikstof en CO2 dat zijn. Biodiversiteit is al het leven dat zich op aarde heeft verspreid: dieren, planten, schimmels, mensen, micro-organismen.
Al die soorten leven samen in een ecosysteem en hebben daarin een evenwicht nodig. Dat evenwicht is door de mens ernstig uit balans geraakt.
In Nederland leven 25.000 soorten dieren, 20.000 ervan zijn insecten. Een 10.000 planten, waarvan de meesten schimmels en paddenstoelen zijn. Er zijn 500 soorten zoogdieren en 300 vogelsoorten.
Biodiversiteitscrisis is vooral een insectencrisis. Maar omdat het één ecosysteem is, waarin alles met elkaar samenhangt om een sterk weerbaar systeem te behouden, is alles in gevaar. Het gaat niet alleen over de wolf of de bever. Het gaat over de tuin, het bos, de heide, de weilanden, de sloten. En de stad. Het gaat over alles samen.
BRD willen een stedelijk meldpunt biodiversiteit waar burgers kunnen melden waar zij de biodiversiteit bedreigd zien of waar ze ideeën inbrengen om de biodiversiteit te bevorderen. Een gemeentelijk meldpunt met budget, deskundigheid en rekenschap gevend voor hun beslissingen.
Er zijn wel ook interessante plannen en bewegingen vanuit de gemeente om langzaamaan te vergroenen. Het mag echter vooral niet schuren met wat de burger wil. De plannen zijn veelal uitgedacht in de ambtenarij en door ingehuurde projectbureaus.
De Bomenridders willen een aanpak waarbij straat voor straat samen met de bewoners een vergroeningsplan wordt bedacht en uitgevoerd. En die vergroening moet substantieel zijn. Geen vergroening is geen toelaatbare optie De urgentie moet leidend zijn.
De gemeente moet écht vergroenen. Op het Zwarte Koor staan 800 identieke struikjes waar geen insect blij van wordt. Ook geen mens trouwens. Dezelfde struikjes zijn vorig jaar geplaatst aan de Riedijkshaven en op de Noordendijk. Cosmetisch groen. Op de Staart staan nu ook weer de narcissen in bloei. Heel gezellig, maar geen bij die er voedsel in vindt.
Er mogen geen planten of bomen meer geplant worden die niet aantoonbaar bijdragen aan de biodiversiteit in onze stad!
De gemeente zegt dat moeilijk te vinden. Het is helemaal niet moeilijk, het is geen hogere wiskunde. Doe het gelijk goed. We hebben geen tijd meer. Dat de gemeenteraad op Noord-Koreaanse wijze collectief instemt met een onderzoek om het Boomerbeeld Hanneke in een stuk ongerept Wantij water te plaatsen is daarin ook tekenend. Dat ding vergt een betonnen sokkel van 10 bij 10 meter. Strategische onwetendheid. Biodiversiteit doet er dan even niet toe. Over smaak valt te twisten, maar als je dat beeld als stad perse wil, zet het dan in Sterrenburg 3, hebben ze daar ook wat.
De BRD willen dat de klimaatnoodtoestand wordt uitgeroepen door de gemeenteraad en het college. Als een bepalend denk- en handelingskader voor de stad en haar toekomst.
Ze voelen er echter niets voor. Ons huis staat in brand en we blijven maar leuteren over de kleur van het tuinhekje. De olifant in de kamer wordt consequent niet benoemd. Strategisch onwetendheid veinzend.
Maar het is wel nodig, want het is de eerste verantwoordelijkheid van de politiek om de burger hierin mee te nemen. En om de burger te beschermen tegen naderend onheil. Die burger die blijkbaar nog steeds denkt: “als de politiek het niet doet, hoef ik het ook niet”. Ik heb de afgelopen week zeker 5 mensen ontmoet uit mijn kennissen- en vriendenkring die me ietwat beschroomd meldden binnenkort het vliegtuig te pakken naar wat verder gelegen vakantieoorden. Met sommigen had ik zelfs nog meegelopen in klimaat-demonstraties. Strategische onwetendheid. Ik houd van dieren, van huppelende koeien in de wei, maar ik vreet ze wel op.
Probleem is ook dat wij heel kort van geheugen zijn, we weten niet eens meer hoe rijk onze natuur was en kan zijn. Dat heet het shifting baseline syndrome. De tijden van voor de ruilverkaveling met kronkelige zandpaden, houtwallen, heggen en hagen, gemaksbosjes en heel veel verschillende planten en weidevogels. De heldere sloten gevuld met kikkerdril en ander waterleven. Ik zag toeristen in Friesland opgewonden fietsen door een landschap met onafzienbaar industrieel koeienraaigras, de strontlucht van de bio-industrie opsnuivend, denkend dat dit natuur is. Of dat we denken dat betegelde tuinen met een paar bloembakken natuur is.
We hebben nieuwe gedachten nodig, nieuwe denkramen. Andere perspectieven. Het oude vooruitgangsdenken heeft ons in deze crisis gebracht en gaat ons niet redden. De mens heeft zich als apensoort losgemaakt van het ecosysteem en zich erboven geplaatst als beheerder en heerser. We putten het uit en vernietigen het. En dat zal ons vernietigen.
Nieuw denken, een mogelijk voorbeeld. Bomen zijn van ons allemaal. Geen privébezit. Ze zijn een collectief bezit. Een kapvergunning is eigenlijk een nutteloos, bureaucratisch begrip. Als je een boom wilt omhakken, dan moet je de echte schade vergoeden. Elke boom in Nederland moet een prijskaartje krijgen waarin haar ecologische, visuele en historische waarde is opgenomen. Die prijsstelling moet progressief zijn. Bijvoorbeeld €25.000 voor een honderd jaar oude eik. Het kapfonds moet zoveel opleveren, dat het bomenbestand in Dordrecht en Nederland fors toeneemt. En dat we inzien wat de echte waarde van bomen is, hoe waardevol ze zijn. Het is een nader te onderzoeken gedachte, geen mening van de Bomenridders Dordrecht voor de duidelijkheid. Maar het gaat om andere, mogelijk werkbare perspectieven en werkelijkheden.
We zijn bezig onszelf als soort megaveel ellende te bezorgen. Het is niet radicaal om daar tegenin te gaan, het is juist radicaal de urgentie te ontkennen en te weinig te doen.
Ik wil jullie dan ook nog uitnodigen om op zaterdag 27 mei de trein te pakken en Extinction Rebellion te ondersteunen met het blokkeren van de A12 i.p.v. thuis te gaan zitten mopperen dat dat dat toch wel heel erg ver gaat. Dank voor jullie aandacht.
Dirk van Burgel