Skip to main content
Repor­tage

Stich­ting Struik­ro­ven zorgt dat volwas­sen planten niet in de contai­ner belan­den als een wijk of park wordt gereno­veerd. In Amster­dam loopt het storm bij de roofac­tie in het plantsoen.

 

 Door: Eline Kuijper

woens­dag 2 april 2025
De zesja­rige Hugo Aussems heeft al behoor­lijk bruine handen als er ineens een lieve­heers­beestje over zijn vingers kruipt. Met zijn gele schep heeft hij zojuist een dagle­lie uitge­gra­ven, om mee te nemen naar huis. ‘We hebben een super­du­per grote tuin, daar passen nog meer planten bij’, zegt hij enthousiast. 

Hij is niet de enige die hier planten komt wegha­len. Het Tweede Wetering­plant­soen in Amster­dam, dat altijd vol stond met prach­tige bloei­ers, is nagenoeg kaal. En dat is precies de bedoeling. 

Hier is vanoch­tend namelijk een actie aan de gang van stich­ting Struik­ro­ven. Het plant­soen krijgt een heel nieuwe indeling en als de buurt­be­wo­ners hier niet zouden zijn met hun schep­pen, rieken en spades, zou al het groen in de contai­ner belanden. 

 

Kruiwagens en bakfietsen vol 

Af en aan lopen ze, met vuilnis­zak­ken, kratjes, super­markt­shop­pers en complete bakfiet­sen en kruiwa­gens vol groen. Wat het precies is, weet niet ieder­een. Nu planten in rust zijn is het lasti­ger ze te herkennen. 

‘Onze missie is om planten te redden en een tweede leven te geven’, zegt Ferdi­nand Ploeg­man van Stich­ting Struik­ro­ven. Hij leunt op een riek, geeft af en toe aanwij­zin­gen als mensen vragen hebben en deelt gereed­schap uit dat mensen mogen lenen.

Volwassen planten vernietigd

Het begon allemaal zo’n zes jaar geleden, in Eindho­ven. Toen daar een wijk werd gereno­veerd, waren buurt­be­wo­ners er verbaasd over dat al die mooie, volwas­sen planten werden vernie­tigd. Het was immers al zo’n uitda­ging om de stad te vergroenen. 

Een buurt­ini­ti­a­tief groeide uit tot een stich­ting die door heel Neder­land werkt. Wordt ergens een wijk gesloopt of een park gereno­veerd? Dan organi­se­ren zij een roofac­tie. Dat zijn er tiental­len per jaar, van Vlissin­gen tot Delfzijl. Altijd in overleg met de gemeente, benadrukt Ploeg­man. Want zomaar in het wilde weg strui­ken uitgra­ven is niet de bedoe­ling. ‘Ik ben hier al zo’n tien keer wezen kijken, om samen met de gemeente te bepalen wat mensen mogen meenemen.’

 ’Als je mensen uitno­digt om planten mee te nemen, geeft dat een positieve sfeer.’

Behoud van planten staat bij gemeen­ten niet op het netvlies, zegt Ploeg­man. Hij zou willen dat ze altijd worden ingescha­keld bij projec­ten. ‘Ambte­na­ren hebben altijd een hele lijst die ze moeten afvin­ken bij renova­ties of sloop­pro­jec­ten. Inspraak, parti­ci­pa­tie … groen staat daar niet op.’ 

Terwijl zo’n struik­roofac­tie de gemeente veel kan opleve­ren. Het biedt een gelegen­heid om wat terug te geven aan de buurt, zegt Ploeg­man. ‘Als wonin­gen gesloopt of gereno­veerd worden, geeft dat vaak overlast. Als je mensen uitno­digt om planten mee te nemen, geeft dat een positieve sfeer. Mensen uit de buurt komen bij elkaar, gaan samen aan de slag. Dat verbindt.’

Tassen aan het stuur

Hier in Amster­dam zijn behoor­lijk wat mensen op de actie afgeko­men. Vijfhon­derd mensen hebben zich aange­meld, nog eens driehon­derd kwamen op de wacht­lijst. De hele dag is het een komen en gaan van mensen. Allemaal vertrek­ken ze met tassen aan het stuur van de fiets, de bakfiets volge­la­den of lopend met een kruiwa­gen vol ‘roofgoed’.

beeld: Daphne Lucker

De 48-jarige Emilie — die liever niet met haar achter­naam in de krant wil — staat met een romme­lige bos takken in haar hand, bij de mobiele buurt­ka­mer die hier speci­aal voor de actie is neerge­zet. Er wordt koffie uitge­deeld en er klinkt muziek die het extra gezel­lig maakt. 

‘We leven in een maatschap­pij waarin zo veel dingen worden wegge­gooid’, zegt Emilie, ‘en hier gaat het zelfs om leven.’ Haar plant, ze denkt dat het een Japanse sierkwee is, ziet er kwets­baar uit, zo met de wortels boven de grond. ‘Ik vind het heel goed dat we deze planten niet vernie­ti­gen maar een tweede leven gunnen.’

Of alle planten de verhui­zing zullen overle­ven? Ploeg­man durft het niet te garan­de­ren. ‘Je moet ze vooral veel liefde geven’, zegt hij. ‘Ga vaak even kijken hoe het gaat, water geven als hij slap hangt, en wat vooral uitmaakt: zet ze zo snel mogelijk weer in de grond.’

Gif in tuincentra

Veel van de deelne­mers aan deze actie hebben gehoord of gelezen over het gif dat tuincen­tra gebrui­ken bij het opkwe­ken van bloemen en planten. Iedere plant die je niet bij zo’n winkel hoeft te kopen, is er één, vinden ze. 

‘Dit is een herfst­as­ter’, zegt Esther Polak (62) terwijl ze enthou­si­ast een spade hanteert, ‘en dit zijn volgens mij anemo­nen.’ Ze wijst naar de plukjes groen die nog over zijn tussen de kuilen en bulten. ‘Deze planten zijn sterk. Ze hebben jaren­lang gewoe­kerd, zonder mest, groei­ver­snel­lers en bestrij­dings­mid­de­len.’ Al weet ze niet helemaal zeker hoe de gemeente het park heeft onderhouden. 

Hommage

Isabel Hoving (69) hoeft maar een paar plant­jes uit te graven. ‘Ik woon op een woonboot, dus ik heb maar weinig plek’, vertelt ze. Wat ze meeneemt gaat in een pot op het drijvend terras. ‘Ik kwam hier vaak langs op de fiets en in de herfst was het altijd zo mooi.’ Ze wijst op steke­lige bruine bolle­tjes aan hoge stengels. Zelfs uitge­bloeid en verdroogd zijn ze sierlijk. ‘Rudbec­kia. Ik neem het mee, als hommage aan wat er mooi is aan Amsterdam.’

De struik­roofac­tie in het Amster­damse plant­soen was de laatste van dit seizoen. Van septem­ber tot en met maart zijn planten in rust en kun je ze veilig verplaatsen.