ReportageStichting Struikroven zorgt dat volwassen planten niet in de container belanden als een wijk of park wordt gerenoveerd. In Amsterdam loopt het storm bij de roofactie in het plantsoen.
Door: Eline Kuijper
woensdag 2 april 2025De zesjarige Hugo Aussems heeft al behoorlijk bruine handen als er ineens een lieveheersbeestje over zijn vingers kruipt. Met zijn gele schep heeft hij zojuist een daglelie uitgegraven, om mee te nemen naar huis. ‘We hebben een superduper grote tuin, daar passen nog meer planten bij’, zegt hij enthousiast.
Hij is niet de enige die hier planten komt weghalen. Het Tweede Weteringplantsoen in Amsterdam, dat altijd vol stond met prachtige bloeiers, is nagenoeg kaal. En dat is precies de bedoeling.
Hier is vanochtend namelijk een actie aan de gang van stichting Struikroven. Het plantsoen krijgt een heel nieuwe indeling en als de buurtbewoners hier niet zouden zijn met hun scheppen, rieken en spades, zou al het groen in de container belanden.
Kruiwagens en bakfietsen vol
Af en aan lopen ze, met vuilniszakken, kratjes, supermarktshoppers en complete bakfietsen en kruiwagens vol groen. Wat het precies is, weet niet iedereen. Nu planten in rust zijn is het lastiger ze te herkennen.
‘Onze missie is om planten te redden en een tweede leven te geven’, zegt Ferdinand Ploegman van Stichting Struikroven. Hij leunt op een riek, geeft af en toe aanwijzingen als mensen vragen hebben en deelt gereedschap uit dat mensen mogen lenen.
Volwassen planten vernietigd
Het begon allemaal zo’n zes jaar geleden, in Eindhoven. Toen daar een wijk werd gerenoveerd, waren buurtbewoners er verbaasd over dat al die mooie, volwassen planten werden vernietigd. Het was immers al zo’n uitdaging om de stad te vergroenen.
Een buurtinitiatief groeide uit tot een stichting die door heel Nederland werkt. Wordt ergens een wijk gesloopt of een park gerenoveerd? Dan organiseren zij een roofactie. Dat zijn er tientallen per jaar, van Vlissingen tot Delfzijl. Altijd in overleg met de gemeente, benadrukt Ploegman. Want zomaar in het wilde weg struiken uitgraven is niet de bedoeling. ‘Ik ben hier al zo’n tien keer wezen kijken, om samen met de gemeente te bepalen wat mensen mogen meenemen.’
’Als je mensen uitnodigt om planten mee te nemen, geeft dat een positieve sfeer.’
Behoud van planten staat bij gemeenten niet op het netvlies, zegt Ploegman. Hij zou willen dat ze altijd worden ingeschakeld bij projecten. ‘Ambtenaren hebben altijd een hele lijst die ze moeten afvinken bij renovaties of sloopprojecten. Inspraak, participatie … groen staat daar niet op.’
Terwijl zo’n struikroofactie de gemeente veel kan opleveren. Het biedt een gelegenheid om wat terug te geven aan de buurt, zegt Ploegman. ‘Als woningen gesloopt of gerenoveerd worden, geeft dat vaak overlast. Als je mensen uitnodigt om planten mee te nemen, geeft dat een positieve sfeer. Mensen uit de buurt komen bij elkaar, gaan samen aan de slag. Dat verbindt.’
Tassen aan het stuur
Hier in Amsterdam zijn behoorlijk wat mensen op de actie afgekomen. Vijfhonderd mensen hebben zich aangemeld, nog eens driehonderd kwamen op de wachtlijst. De hele dag is het een komen en gaan van mensen. Allemaal vertrekken ze met tassen aan het stuur van de fiets, de bakfiets volgeladen of lopend met een kruiwagen vol ‘roofgoed’.

beeld: Daphne Lucker
De 48-jarige Emilie — die liever niet met haar achternaam in de krant wil — staat met een rommelige bos takken in haar hand, bij de mobiele buurtkamer die hier speciaal voor de actie is neergezet. Er wordt koffie uitgedeeld en er klinkt muziek die het extra gezellig maakt.
‘We leven in een maatschappij waarin zo veel dingen worden weggegooid’, zegt Emilie, ‘en hier gaat het zelfs om leven.’ Haar plant, ze denkt dat het een Japanse sierkwee is, ziet er kwetsbaar uit, zo met de wortels boven de grond. ‘Ik vind het heel goed dat we deze planten niet vernietigen maar een tweede leven gunnen.’
Of alle planten de verhuizing zullen overleven? Ploegman durft het niet te garanderen. ‘Je moet ze vooral veel liefde geven’, zegt hij. ‘Ga vaak even kijken hoe het gaat, water geven als hij slap hangt, en wat vooral uitmaakt: zet ze zo snel mogelijk weer in de grond.’
Gif in tuincentra
Veel van de deelnemers aan deze actie hebben gehoord of gelezen over het gif dat tuincentra gebruiken bij het opkweken van bloemen en planten. Iedere plant die je niet bij zo’n winkel hoeft te kopen, is er één, vinden ze.
‘Dit is een herfstaster’, zegt Esther Polak (62) terwijl ze enthousiast een spade hanteert, ‘en dit zijn volgens mij anemonen.’ Ze wijst naar de plukjes groen die nog over zijn tussen de kuilen en bulten. ‘Deze planten zijn sterk. Ze hebben jarenlang gewoekerd, zonder mest, groeiversnellers en bestrijdingsmiddelen.’ Al weet ze niet helemaal zeker hoe de gemeente het park heeft onderhouden.
Hommage
Isabel Hoving (69) hoeft maar een paar plantjes uit te graven. ‘Ik woon op een woonboot, dus ik heb maar weinig plek’, vertelt ze. Wat ze meeneemt gaat in een pot op het drijvend terras. ‘Ik kwam hier vaak langs op de fiets en in de herfst was het altijd zo mooi.’ Ze wijst op stekelige bruine bolletjes aan hoge stengels. Zelfs uitgebloeid en verdroogd zijn ze sierlijk. ‘Rudbeckia. Ik neem het mee, als hommage aan wat er mooi is aan Amsterdam.’
De struikroofactie in het Amsterdamse plantsoen was de laatste van dit seizoen. Van september tot en met maart zijn planten in rust en kun je ze veilig verplaatsen.