Hoe werkt het?
De gemeente Dordrecht kondigt in Dordt Centraal, op de gemeentepagina’s, aan welke aanvragen zijn binnengekomen voor een omgevingsvergunning. In die huis-aan-huis-krant (alleen bij ja-ja- en ja-nee-stickers) staat ook of het om een verbouwing gaat, een bestemmingswijziging of kap van een boom. Verplaatsen van een boom geldt als kap.
Tegen zo’n aanvraag kun je niets doen. Het is alleen bedoeld om je te informeren dat daarover een beslissing moet worden genomen door het college van burgemeester en wethouders (B&W). Die beslissing moet binnen zes weken na de aanvraag worden genomen. B&W kan die beslistermijn met maximaal zes weken verlengen.
Heeft B&W eenmaal een vergunning verleend (hij kan ook geweigerd worden en dat gebeurt ook af en toe), dan kun je daartegen bezwaar maken. Een verleende vergunning staat opnieuw in Dordt Centraal; je kunt je ook abonneren op melding van vergunningen via overheid.nl/berichten-over-uw-buurt/. Dat bezwaar kan tot zes weken na de verlening worden gemaakt.
Wanneer B&W zichzelf een vergunning heeft gegeven (voor kap van bomen in de openbare ruimte), heeft B&W met zichzelf afgesproken in die zes weken niet te kappen. Gaat het om een vergunning voor een boom op particulier terrein, dan geldt deze beperking niet.
Een bezwaar (met als titel “bezwaarschrift”) kan worden ingediend bij:
College van burgemeester en wethouders van de gemeente Dordrecht
Postbus 8
3300 AA Dordrecht
Onder vermelding van het zaaknummer (dat staat bij de publicatie in Dordt Centraal of op overheid.nl). Het bezwaar moet niet alleen je persoonlijke gegevens bevatten, maar ook een inhoudelijke argumentatie waarom je het met de vergunning niet eens bent. Het bezwaar wordt dan doorgeleid naar de bezwaarschriftencommissie van de gemeente. Deze commissie toetst, afhankelijk van de aard van het bezwaar, of er een hoorzitting wordt georganiseerd of de commissie ook zonder mensen te spreken een advies kan formuleren aan B&W. Na dat advies beslist B&W opnieuw over alle aangedragen argumenten.
De argumentatie in deze fase gaat (officieel) over de vraag of de vergunning inhoudelijk terecht is verleend. De commissie toetst echter ook meteen op de vraag of je wel belanghebbend bent. Als je in de buurt woont van de bedreigde boom en de boom dus deel is van je leefomgeving ben je belanghebbende. Woon je verder weg dan kun je alleen bezwaar maken als je een vereniging of stichting bent die zich het belang van het behoud van bomen ten doel heeft gesteld. Alle andere bezwaarmakers worden meteen niet ontvankelijk verklaard. Dan ben je dus meteen af.
Argumenten bij het bezwaar
In je bezwaarschrift kun je wijzen op de waarde van de boom, bijvoorbeeld voor het geven van schaduw, het tegengaan van hittestress en/of wateroverlast en/of voor de schoonheid van het stadsgezicht bij jou in de buurt, zeker als het gaat om een beschermd stadsgezicht. Je kunt ook de argumentatie voor de kap aanvechten, want vaak beroept de gemeente zich op een door een ‘boomdeskundig bureau’ uitgebracht rapport waarin de levensvatbaarheid van de boom of boomgroep wordt beschreven en de risico’s die de boom(groep) zou veroorzaken.
- De Bomenstichting biedt aanvullende info over bezwaar maken, en waar een bezwaarschrift aan dient te voldoen.
- Advocaat mr. Jilles van Zinderen te Utrecht is gespecialiseerd in Bomenrecht en kan – tegen betaling – wellicht aanvullende juridische bijstand verlenen.
- Boom Effect Analyse (BEA): het is raadzaam om een zgn. BEA te laten uitvoeren, deze kan je bezwaar extra gewicht geven. Er zijn vele grotere en kleinere bureaus die zo’n ‘contra-expertise’ kunnen leveren. Wij kunnen bij navraag suggesties doen.
Tegelijkertijd een “voorlopige voorziening” aanvragen?
Het indienen van bezwaar weerhoudt de vergunningaanvrager (gemeente zelf, maar zie hierboven, of een particulier) er niet van meteen te kappen. Als je vermoedt dat de aanvrager snel wil kappen kun je een “voorlopige voorziening” aanvragen bij de Rechtbank Rotterdam. Als die wordt toegekend mag er tot het einde van de hele procedure (die bij de Raad van State kan eindigen, dus jaren later) niet gekapt worden. Een voorlopige voorziening wordt doorgaans alleen toegekend als de rechter twijfelt over de onderbouwing van de vergunning, bijvoorbeeld aan de hand van een door jou of anderen aangedragen ‘contra-expertise’ op de rapporten waar B&W zich op baseert.
Tegelijkertijd of bij geen vergunningsaanvraag een “handhavingsverzoek” indienen?
Het kan zijn dat iemand een boom zonder vergunning dreigt te kappen, of zó slecht behandelt dat het op illegale kap neerkomt. Het kan ook zijn dat een aanvrager zich niet houdt aan de voorwaarden van een verleende vergunning, bijvoorbeeld door om een te verplanten boom in een te krappe bak te plaatsen. In dat geval kun je bij de gemeente een handhavingsverzoek indienen, adres idem als bij “bezwaar”, maar met als titel “handhavingsverzoek”. Verwijzing naar de belangen die in artikel 4:11 APV staan, toegespitst op de situatie, is dan nodig: welk onderdeel van dat artikel dreigt niet nageleefd te worden? Een handhavingsverzoek komt niet bij de bezwaarschriftencommissie, het college van B&W kan dat helemaal zelf bepalen. Bij het niet ingaan op een handhavingsverzoek kun je wel naar de rechter om handhaving alsnog af te dwingen.
Beroep
Als B&W op basis van het advies van de bezwaarschriftencommissie een nieuw besluit heeft genomen (formeel is dat een volledige heroverweging van de verleende vergunning, dus niet alleen op juridische, maar ook op inhoudelijke argumenten) en je bent het met dat besluit niet eens, dan kun je daartegen beroep aantekenen bij de Rechtbank Rotterdam. In de beslissing van B&W waar je van op de hoogte wordt gesteld staat ook hoe je daartegen beroep kunt aantekenen bij die rechtbank.
Kosten
Bezwaar maken is gratis. Zowel voor het instellen van beroep als voor het verzoeken om een Voorlopige Voorziening wordt ‘griffierecht’ geheven. Dit kost voor een particulier € 181 en voor een vereniging of stichting € 360 (tarieven 2021). Ook hier is het raadzaam om op te trekken met medebewoners, zodat de kosten kunnen worden verdeeld. Reken voor een eventuele contra-expertise om je bezwaar en/of beroep technisch-inhoudelijk te onderbouwen en door de Rechtbank serieus te laten nemen op nog eens enkele honderden euro’s.