Bomen zijn een onmis­bare schakel voor het leven op aarde, de meeste organis­men zouden niet lang kunnen overle­ven zonder. Maar doordat bomen een andere tijds­di­men­sie kennen dan wij mensen, worden ze niet altijd op waarde geschat. Wanneer een mensen­le­ven ten einde loopt, zijn de meeste bomen pas net volwas­sen. Zodoende bieden bomen aan de mens een uitste­kende oefening in duurzaam­heid en geduld.

Verfraaiing

De vele bomen om ons heen, in straten, parken, plant­soe­nen en parti­cu­liere tuinen, leveren samen een wezen­lijke bijdrage aan de stad. Een stad zonder bomen zou gewoon ondenk­baar zijn, zo kaal. En elk seizoen weer, onder­gaat de stad een volle­dige metamor­fose dankzij de bomen. Ze breken het licht en bieden schaduw. Ze vangen wind en wanneer het regent kun je er onder schui­len. Ze geven een tehuis aan vogels en vele andere dieren die hier anders weinig te zoeken zouden hebben. Bomen vormen misschien wel de belang­rijk­ste aankle­ding van de stad.

Gezondheid

Maar eigen­lijk is hun charmante verschij­ning slechts een bijkom­stig­heid, als je bedenkt hoezeer ze ons leefkli­maat verbe­te­ren en daarmee onze gezond­heid positief beïnvloe­den. Op de eerste plaats als leveran­ciers van een eerste levens­be­hoefte: verse lucht. Als “airco’s” zonder welke het met de warme zomers van tegen­woor­dig haast niet meer uit te houden zou zijn in de stad. Maar hun invloed kruipt ook onder de huid. Doordat bomen sfeer­be­pa­lend zijn in de buiten­ruimte, zijn ze van invloed op ons welbe­vin­den. Bij kinde­ren speelt de aanwe­zig­heid van bomen een belang­rijke rol bij de gedrags­ont­wik­ke­ling, een school­plein met of zonder bomen maakt een wereld van verschil. Ze nodigen uit tot recre­ë­ren en hun groene verschij­ning betekent voor ieder mens een gratis stressverlager.

Klimaat

Bomen vormen een belang­rijke schakel in de aanpak van klimaat­ver­an­de­ring. Ze slaan op verschil­lende manie­ren CO2 op (of zetten die om) en tempe­ren op die manier de hoge concentratie’s CO2 in de lucht. Ze houden de bodem gezond en leven­dig en kunnen erosie voorko­men. Ze bieden welkome hulp met water­ma­na­ge­ment boven en onder de grond wanneer het extreem geregend heeft.

Biodiversiteit

Ook in de verste­de­lijkte omgeving spelen bomen een belang­rijke rol voor insec­ten (bijv. bijen, vlinders). Bomen bieden nestge­le­gen­heid voor vogels, en dienen als gelei­ding van vleer­mui­zen. Ze vormen een groei­plaats voor padden­stoe­len, mossen, schim­mels. Bomen leveren voedsel, voor dieren en organis­men en soms ook voor mensen.

Op bomen leven veel meer insec­ten dan op andere planten. Dit heeft te maken met de vorm van de boom en z’n grootte en struc­tuur, die veel verschil­lende voedsel­plek­ken oplevert. Daarnaast staan bomen lange tijd op dezelfde plek, onder natuur­lijke omstan­dig­he­den wel 100 jaar of meer. Bomen zijn daarmee voor insec­ten een voorspel­bare voedsel­bron. Ze hoeven niet lang naar voedsel te zoeken.

Sommige insec­ten hebben zich gespe­ci­a­li­seerd in het eten van blade­ren, naalden, knoppen of zaden, andere hebben hun levens­wijze aange­past aan dikke, of juist aan dunne stamde­len, twijgen of bladstelen.

Een boom biedt behalve een varia­tie aan voedsel ook een varia­tie aan micro­kli­ma­ten: van zonnig tot schaduw­rijk. Daarnaast leven bomen lang en bieden de perma­nente boven­grondse delen een grote zeker­heid van voedsel, en gunstige mogelijk­he­den om te schui­len of te overwinteren.

Betekenis

Bomen spreken tot de verbeel­ding: door hun hoogte of vanwege de ouder­dom die ze kunnen berei­ken. Oude parken weerspie­ge­len de rijkdom van natuur- en cultuur­his­to­ri­sche waarden en bieden middenin de stad een vertrouwde oase die mensen al vele jaren met plezier bezoeken.

Naarmate bomen ouder worden, voelen mensen zich meer betrok­ken bij bomen. Door hun hoge leeftijd en stand­vas­tig­heid zijn het ultieme getui­gen van de stad. Omgekeerd koeste­ren bewoners een onein­dig aantal herin­ne­rin­gen bij bomen in de stad. Bomen kunnen veel langer dan een mensen­le­ven mee, en dat biedt de mens een bijzon­der vertrouwd perspec­tief in een hecti­sche, veran­de­rende wereld. Bomen beteke­nen voor veel mensen daarom emotie en zelfs geborgenheid.

Beheer en onderhoud

Het beheer en onder­houd van bomen en natuur­ge­bie­den biedt werkgelegenheid.

Kwaliteit van de leefomgeving

Kortom, bomen dragen in belang­rijke mate bij aan de kwali­teit van de leefom­ge­ving, aan de werkge­le­gen­heid en het vesti­gings­kli­maat van onze stad. Meer bomen bieden meer waarde voor onze stad.

Gebruik, beleid en beheer dienen er op gericht te zijn dat ook toekom­stige genera­ties kunnen genie­ten van een groene, gezonde en fraaie leefomgeving.

Dat geldt ook voor onze stad.

Meer info over bomen?

Meer infor­ma­tie over bomen vindt u elders op deze website, bij de lande­lijke Bomenstich­ting en bij de Bomen­bieb. En op Wikipe­dia, natuurlijk.